Backup lokalny vs. Backup scentralizowany

Wraz z rozwojem przedsiębiorstwa, powstaje coraz więcej problemów z dziedziny informatyki, z którymi trzeba będzie się zmierzyć. Dwa najistotniejsze z nich to:

• Jak wykonać kopię zapasową plików i być pewnym, że dane o znaczeniu strategicznym dla przedsiębiorstwa w razie potrzeby będą zawsze dostępne?
• Jak chronić prywatność klientów?

Najważniejsze pytanie, będące zarazem odpowiedzią na powyższe zagadnienia brzmi: gdzie firmowe dane powinny być przechowywane? Czy powinny znajdować się na lokanych dyskach twardych w komputerach użytkowników/pracowników, czy na centralnym urządzeniu sieciowym – serwerze?

Dawniej ten problem praktycznie nie istniał. Obecnie nowoczesne komputery stacjonarne i notebooki dostępne są z dyskami o dużej pojemności, mogącymi pomieścić znaczne ilości danych. Nie jest problemem znaleźć komputer PC z dyskiem o pojemności większej niż 500 GB i najtańszego notebooka dysponującego dyskiem 160 GB. Z urządzeniami o tak dużej pojemności, łatwo jest o błędne przekonanie, że to właśnie na lokalnych dyskach twardych należy przechowywać wszystkie inforamacje. W dodatku, same systemy operacyjne Windows i Macintosh udostępniają proste metody dzielenia się zbiorami i zapewniają bezpieczeństwo w postaci loginów i haseł użytkowników. Nawet jeśli komputery i systemy operacyjne przystosowane są do składowania dużych ilości danych i gdy może wydawać się to dobrym rozwiązaniem w małych firmach, to przechowywanie ważnych informacji biznesowych na komputerach lokalnych jest obarczone pewnym ryzykiem:

• Komputery stale zagrożone są przez wirusy, które mogą uszkodzić lub zniszczyć posiadane dane.
• Komputery nie są odporne na uszkodzenia. Jeśli jedyny posiadany dysk (bo najczęściej tylko w jeden dysk wyposażonych jest większość komputerów lokalnych) ulegnie awarii, to firmowe dane, które  nie są prawidłowo chronione, mogą zostać utracone. Według ostatnich badań przeprowadzonych przez Google, średnio 1.7% twardych dysków ulega awarii w ciągu roku i ponad 8.6% w przeciągu trzech lat.
• Komputery służbowe znajdujące się w biurach są najczęściej źle zabezpieczone fizycznie. Znający się na rzeczy intruz może je z łatwością odnaleźć i uszkodzić. Oprócz tego, fizycznie źle zabezpieczone komputery (stacjonarne lub laptopy), mogą zostać skradzione.
• Istnieje duże prawdopodobieństwo, że laptopy (na których często znajdują się ważne informacje firmowe) użytkowane przez pracowników będących często w podróżach służbowych, mogą zostać zagubione lub skradzione. Z najnowszych badań Ponemon Institute, sponsorowanych przez firmę Dell wynika, że do 12000 notebooków jest traconych co tydzień na lotniskach. Pięćdziesiąt trzy procent ankietowanych podróżujących służbowo oznajmiło, że przewożą poufne informacje firmowe, ale – co zaskakujące 42% respondentów przyznało, że nie robi kopii zapasowych swoich danych. Badania pokazują również, że od 65% do 70% utraconych notebooków nie jest zgłaszanych.

Aby uchronić firmowe dane przed powyższymi zagrożeniami, małe przedsiębiorstwa powinny opracować politykę scentralizowanego gromadzenia danych, czyli politykę gromadzenia danych na serwerach. Oto korzyści takiego rozwiązania:

• Wszystkie dane przedsiębiorstwa mogą być przechowywane na wspólnym urządzeniu, na którym dzięki oprogramowaniu można wykonywać kopie zapasowe.
• Pliki przechowywane na serwerze mogą być udostępniane indywidualnym użytkownikom lub całym grupom użytkowników oraz mogą pozostać poufne dla innych. To rozwiązanie eliminuje również efekt „sneakernet”, polegający na potrzebie wymiany/przenoszenia plików na nośnikach zewnętrznych (np. pamięciach USB, dyskietkach, taśmach magnetycznych, dyskach twardych).
• Z ekonomicznego punktu widzenia, dobrą inwestycją jest zakup nieulegającego awariom urządzenia, służącego do przechowywania danych. Odporność na awarie polega na zastosowaniu opcji RAID, jak również uniknięciu przerw w dostawie zasilania (dzięki dodatkowemu urządzniu UPS). Dla większości przedsiębiorstw nie opłacalne jest budowanie systemu odpornego na awarie osobno dla każdego komputera w firmie.
• Przed uszkodzeniem fizycznym łatwiej jest zabezpieczyć serwer, niż wszystkie używane w firmie komputery.
• Znacznie prostsza jest polityka zarządzania dostępem do danych, gdy wszystkie informacje zgromadzone są w na jednym centralnym serwerze. Gdy w sieci P2P (peer-to-peer) liczba komputerów przekroczy cztery lub pięć, to zarządzenie „rozproszonymi” danymi, przechowywanymi na tych komputerach szybko stanie się niemożliwe.
• Zgromadzenie wszystkich firmowych danych do jednej centralnej lokalizacji, powoduje optymalizację wydatków przedsiębiorstwa w aspekcie przechowywania danych. Pieniądze zainwestowane w zakup serwera, mogą przynajmniej częściowo zwrócić się przez zakup standardowych komputerów z minimalnymi wymaganiami technicznymi – w tym z dyskami o mniejszej pojemności. Oprócz tego, możliwe będzie efektywniejsze wykorzystanie dostępnej pojemności twardych dysków w komputerach, gdyż  nie będą one potrzebne do gromadzenia danych.

Strategia polegająca na scentralizowanym przechowywaniu danych obejmuje przede wszystkim wybór odpowiedniego urządzenia, czyli centralnej platformy pamięci masowej. Zasadniczo istnieją dwie możliwości: PC z systemem operacyjnym Microsoft Windows Serwer lub dysk sieciowy NAS, taki jak np. Synology, QNAP, Buffalo czy CTERA. Obie platformy pamięci masowej zapewniają korzyści płynące z scentralizowanego przechowywania danych, ale każdy prezentuje swoje wady i zalety.

Niektóre aplikacje, takie jak np. Microsoft Exchange Server oraz niektóre aplikacje baz danych, muszą działać na systemie Microsoft. Aplikacje te wymagają dostępu blokowego do dysku. W najprostszej formie znajdują się one na urządzeniach typu DAS, czyli bezpośrednio podłączonych nośnikach pamięci (np. pamięć falsh USB). Wdrażanie systemu przechowywania danych opartego na Windowsie zwykle wymaga także zaangażowania specjalistów z branży IT. Dla wielu małych przedsiębiorstw, nie mogących pozwolić sobie na zatrudnienie pełnoetatowych pracowników, pozostaje zlecenie takiej usługi zewnętrznej firmie, która odpłatnie wdraża System i jest odpowiedzialna za jego utrzymywanie. Serwery te wymagają również regularnych uaktualnień Microsoftu, jak i zainstalowania programu antywirusowego, co prowadzi do dalszego wzrostu kosztów posiadania takiego rozwiązania.

Wiele małych przedsiębiorstw nie potrzebuje aplikacji takich jak np. baza danych, czy serwer poczty, gromadzonych na serwerze.  Często ich wiadomości email obsługiwane są przez zewnętrznego dostawcę usługi (operatora) lub przez operatora poczty POP (protokół internetowy, pozwalający na odbiór poczty elektronicznej ze zdalnego serwera do lokalnego komputera), takiego jak Google. Dla takich przedsiębiorstw, serwer NAS mógłby być idealnym elementem strategii centralnego gromadzenia danych. Każdy serwer NAS zapewnia wszystkie korzyści płynące z centralnego przechowywania danych, ale ma też wiele zalet w stosunku do konwencjonalnych serwerów opartych na systemie Windows:

• Większość serwerów plików odporne są na awarie dzięki technologii RAID. W zależności od konfiguracji RAID, dane zostaną zachowane nawet jeśli dojdzie do awarii jednego lub kilku dysków w macierzy. Dodatkowo funkcja Hot Swap umożliwia odłączenie i wymianę uszkodzonego dysku, bez konieczności wyłączenia urządzenia. Eliminuje to jakiekolwiek przestoje w pracy serwera.
• System operacyjny Linux, na którym opierają się serwery, ma kilka podstawowych zalet:
• jest bardzo prosty do skonfigurowania dla osób nie będących specjalistami z branży IT. Przyjazny interfejs użytkownika oraz prosty kreator instalacji powodują, że pełne uruchomienie urządzenia zabiera około 15 minut.
• Dodatkowa pojemność do magazynowania danych może być dodana do istniejącej już sieci, poprzez zainstalowania serwera. Od momentu podłączenia urządzenia do istniejącej sieci Ethernet, nie będzie żadnych przestojów w pracy serwera, jak to ma miejsce w serwerach bazujących na systemie Windows.
  • Serwery łatwo integrują się z istniejącym środowiskiem sieciowym.
  • Dzięki wbudowanej usłudze Active Directory,  możne być łatwo skonfigurowany jako urządzenie magazynujące w istniejącej sieci Windows.
  • Serwery opierają się na technologii iSCSI, wykorzystującej protokół TCP/IP do połączenia z serwerem. Klienci, w tym serwery używając oprogramowania iSCSI Inicjator, mogą połączyć się z targetem iSCSI i mieć dostęp na poziomie blokowym do zgromadzonych danych. Target iSCSI będzie widoczny jako dysk lokalny na komputerze użytkownika, który podłączył udział iSCSI. Aplikacja wymagająca dostępu do dysku na poziomie blokowym, tak jak niektóre bazy danych lub aplikacje email, mogą wykorzystywać target iSCSI zamiast bezpośrednio podłączanych nośników pamięci DAS.
  • Praktycznie wszystkie serwery NAS zapewniają wsparcie użytkownikom takich platform jak: Windows, Macintosh i Linux/Unix. Nie wymagana jest przy tym żadna specjalna konfiguracja.

• Linux jest stabilnym systemem operacyjnym, który rzadko wymaga poprawek.
• Nie ma opłat licencyjnych, co powoduje brak dodatkowych kosztów.
• Wirusy i inne złośliwe oprogramowania bardzo rzadko atakują.

Dla małych i średnich przedsiębiorstw, przechowywanie danych na serwerach oferuje więcej zalet w odniesieniu do gromadzenia na dyskach lokalnych. W porównaniu do archiwizacji bazujących na systemach Windows, rozwiązania serwerów NAS są dużo rozsądniejszymi alternatywami.