Branża związana z technologią SSD cały czas się rozwija, czego idealnym przykładem jest najnowszy chip 3D NAND firmy WD, który ma 64 warstwy i jest w stanie pomieścić 512GB. Równolegle mamy coraz to więcej technik odzyskiwania danych z dysków SSD. Największym jednak problemem związanym z odzyskiwaniem danych z dysków SSD wydaje się być duża różnorodność. Na rynku jest wielu producentów dysków SSD, a to oznacza brak konsolidacji.
Co jest ważne, proszę nie mylić producentów pamięci NAND wykorzystywanych do produkcji dysków SSD z producentami dysków SSD. Rynek samych pamięci NAND został podzielony między D-Ram: Samsung Electronics, SK Hynix i Micron oraz Intel, Toshiba i SanDisk, natomiast producentów dysków SSD, którzy wykorzystują pamięci NAND wyżej wspomnianych firm jest ponad 500.
Każdy producent dysku SSD ma swój algorytm układu danych, sposobu ich konfiguracji i dostępu do danych. Czasami ten sam producent stosuje różne algorytmy w różnych modelach dysków SSD, a jak to przemnożymy przez ilość producentów dysków SSD to się okaże, że kombinacji jest naprawdę sporo. Firma, która odzyskuje dane z dysku SSD musi znać te algorytmy, aby odzyskać dane. Problem jest w tym, że producenci dysków SSD nie zawsze chcą ujawniać takie informacje, co jest zrozumiałe bo wtedy poznajemy ich technologię.
Kolejnym ważnym elementem odzyskiwania danych z dysków SSD jest szyfrowanie dysków SSD, co świetnie skomentowała firma KrollOntrack;
„Szyfrowanie przy pomocy sprzętu lub programu do szyfrowania, w większości przypadków awarii, zdecydowanie zmniejsza szanse na odzyskanie danych. Szyfrowanie oznacza, że dane nie mogą zostać zrekonstruowane w poprawnym układzie, ponieważ nie można ich odczytać. To jak próba ułożenia układanki, w której wszystkie elementy są tego samego koloru i kształtu.”
Co powoduje awarię dysku SSD ?
- Uszkodzenie kontrolera pamięci flash
- Uszkodzenie pamięci flash
- Błąd oprogramowania
- Awaria innych komponentów elektroniki
- Uszkodzony zasilacz komputera
- Przetwornica w komputerach przenośnych
Jakie są objawy uszkodzenia dysku SSD?
- Brak możliwości zapisu lub odczytu danych z dysku
- Komputer działa bardzo wolno
- Komputer się nie uruchamia, w systemach Windows widzimy błąd: „No boot device”
- Częste występowanie tzw. niebieskich ekranów
- Aplikacje zawieszają się lub całkowicie przestają działać
- Dysk jest tylko w trybie do odczytu
Niestety jedyne co sami możemy zrobić to upewnić się, że firmware dysku SSD jest aktualny, jeżeli jest to pozostaje nam firma odzyskująca dane. Jeżeli uszkodzeniu nie uległa pamięć flash, to jest szansa, że po ich wylutowaniu firma odzyska dane, oczywiście pod warunkiem, że dysk nie był szyfrowany i firma odzyskująca dane zna schematy projektów układu danych, sposobu ich konfiguracji i dostępu do danych.
Podsumowując jeżeli korzystasz z dysków SSD to warto, abyś zapoznał się terminem backup danych, bo na dzień dzisiejszy to jedyna szansa na odzyskanie danych w razie awarii dysku SSD.
Aktualizacja 02.12.2019
Dzięki Centrum Odzyskiwania Danych z Warszawy udało nam się uzyskać kilka informacji na temat obecnych trendów w odzyskiwaniu danych z dysków SSD:
Na chwilę obecną możliwe jest odzyskanie danych z dysków SSD z interfejsem SATA zarówno standardowym jak i M.2.
Dyski SSD PCiE oraz NVMe nie są obecnie wspierane w procesie odzyskiwania danych, ale trwają prace nad technologią, która rozwiąże te problemy.
Ze względu na fakt iż dyski SSD są dużych pojemności oraz spora część kontrolerów szyfruje dane sprzętowo, odchodzi się od metody Chip-OFF jako wymagającej dużej ilości czasu, a co za tym idzie bardzo kosztownej na rzecz uruchomienia dysków w trybie technologicznym i ściągnięcia danych, używając kontrolera dysku SSD w zdekodowanej postaci.
Z uwagi na dużą ilość producentów dysków SSD, a co za tym idzie wiele modyfikacji firmware-ów dysków SSD przy odzyskiwaniu danych konieczne jest opracowanie procedur dla danej wersji kontrolera i oprogramowania z jakim pracuje.
Aktualną listę wspieranych obecnie dysków SSD i kontrolerów można znaleźć na stronie https://centrumodzyskiwaniadanych.pl/odzyskiwanie-danych-z-dyskow-ssd-naprawa-dyskow-ssd/ , a więcej informacji na temat budowy dysków ich wad i zalet na: http://wolainfo.com.pl/odzyskiwanie-danych/ssd-odzyskiwanie-danych-naprawa-informacje-o-budowie/